( تاثیر ربا)

رابط المقال

ای مؤمنان تقوای خداوند  را آنچنان  که  شایسته اش است پیشه کنید  زیرا پیشه کردن تقوای خداوند موجب نجات  انسان می شود و تقوی  تنها راهی  است که مایه رسیدن  انسان به سر منزل  سعادت و خوشبختی دنیوی و پیروزی و رستگاری اخروی  او می شود و خداوند متعال قرآن را جهت هدایت ما فرو فرستاد و تمام آنچه که بندگان  مؤمنش  را به سعادت دنیوی و رستگاری  اخروی  می رساند  را در آن  بیان فرمود بطوریکه خود  در توصیف كتابش می فرماید: ( إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ ) يعنى: ( این قرآن قطعا به راست ترین-و صحیح ترین- راه رهنمون  می سازد)الإسراء/٩ بنابراین  هر راه و روشی  که خارج  از مفاهیم و مضامین  قرآن باشد در حقیقت  راه  شقاوت  و بدبختی  است و چه بسا این موضوع در ابتدای  امر، برای بسیاری  از مردم  پوشیده بماند اما  بروز نتایج ناگوار آن در انتهای امر اشتباه  بودن ابتدای آن را روشن می سازد زیرا بسیاری از مردم  با نافرمانی  خداوند سهمی از لذت را فراچنگ خویش  می آورند  اما طولی  نمی کشد  که لذت  این انحرافات به اندوه و افسردگی و ناهنجاری های اخلاقی تبدیل  می شود که خود انسان این آتش ها را درون  قلب خویش داخل می کند و آثار آن در رفتار و عملکردش  منعکس  می شود و گستره  آن جامعه  و امت  و همه  مردم را فرا می گیرد و از اینرو مردم  بایستی همدیگر  را أمر به معروف  و نهی  از منکر کنند تا خود و جامعه شان از آتش فتنه  ها و مجازات  الهی در امان بدارند.

ای مؤمنان؛ نتایج  ناگوار نافرمانی خداوند در هر موردی که باشد  ممکن است در ابتدای امر برای شخص کندبصیرت پوشیده  بماند اما  به مرور  زمان و بروز تدریجی نتایج،  عمق  فاجعه مشخص  می شود؛ بطور  مثال: شخص زناکار  با ارتکاب  این عمل سهمی از لذت فراچنگ  خود می آورد  اما مساله در همین جا ختم نمی شود زیرا نتایج  ناگواری از قبیل انتشار بیماری  های گوناگون، از هم پاشیده  شدن خانوداه ها و تباه  شدن نسل ها را در پی دارد که این نمونه  در خصوص همه مصادیق  گناه  و سایر انحرافات صدق  می کند.

خداوند  متعال  ربا را در قرآن کریم بطور قاطع  حرام کرده است و مرتکب  شوندگان  آن را با زشت ترین اوصاف  توصیف  نموده  و فرموده  است: (الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ) يعنى: (  کسانی که ربا می خورند بر نمی خیزند مگر  مانند کسی  که در اثر جن زدگی دیوانه شده است )البقرة/٢٧٥ این توصیف  الهی بیانگر شدت مصیبتی است که  شخص ربا خوار به آن مبتلا می شود  لذا ظهور ربا و انتشار  آن در بین مردم  سبب ناهنجاری ها و باعث بروز  پریشانی های متعدد  در بین آنها و زندگی های شان می گردد بدین معنی که حال انسان ربا خوار همانند فرد جن زده  ای می ماند  که در اثر تسلط  جن و شیاطین بر وی نمی تواند  امور زندگی اش را سامان  ببخشد و دائما  در پریشانی و ناکامی  و زوال  سیر می کند از اینرو هر کسی که  گرفتار ربا خواری  است به ناچار باید  طعم  این نابسامانی  را در زندگی و کارهای خویش بچشد  زیرا  خداوند  می فرماید: (الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ) يعنى: ( کسانی که ربا می خورند برنمی خیزند مگر  مانند کسی  که در اثر جن زدگی دیوانه شده است)البقرة/٢٧٥

اقتصاد جهانی امروز بر پایه ربا خواری تشکیل یافته و از اینرو  ربا روح  سرمایه داری حاکم  بر اقتصاد جهانی نوین  می باشد و در نتیجه، شاهد  نمونه  هایی از نتایج نابسامان این سیستم  می باشیم  که تنها معطوف به یک جنبه  از جوانب  زندگی  انسان نمی شود بلکه آثار ناگوار  بحران  های اقتصادی و زیان های  آن همه  جوانب  زندگی بشری  را در می نوردند و  در رفتارهای خصوصی  و عمومی  مردم آثار منفی به جای می گذارد.

ای مؤمنان؛ بحران های اقتصادی که از یافتن علت آن ناتوان  هستیم و بر سیستم  اقتصادی جهان حکومت  می کند خود دلیل قاطعی بر فرجام  شوم پدیده ربا خواری و ربا خوران است زیرا  تاکنون  هیچ  پژوهشگری  علت اصلی بحران  های اقتصادی را بیان نکرد و هیچ یک از علمای  مسلمین در خصوص  علت حقیقی  آن سخن نگفته  اند اما باید گفت: سبب اصلی بحران های مذکور، عوامل  و دست اندرکاران آن می باشند که رباخواران هستند زیرا  علت اصلی  بحران  های  اقتصادی  شیوع  ربا  با اشکال متعدد  آن می باشد بطو یکه بدهکاران  از پرداخت بدهی های خود ناتوان  می شوند و  بانک ها از تامین نیازهای  مردم  عاجز  می مانند و در نتیجه  جامعه  به یک بحران  اقتصادی  که همه  جوانب  زندگی مردم را تحت تاثیر  خود قرار  می دهد  مبتلا  می گردد.

ای مؤمنان؛ انسان مؤمن همواره  باید  از دید شریعت  به مسائل  بنگرد و در مقابل حوادث و بحران ها نباید به نافرمانی  خداوند  متعال متمایل شود و اقداماتی  که در راستای مخالفت  با شریعت  یا اسقاط  آن انجام صورت می گیرد نبایست موجب  خودباختگی و تسلیم  شدن ما  گردد  بلکه  مؤمن  در هر شرایطی بر اساس  تعالیم و دستورات خداوند دانا  و آگاه، که از کنه و نتیجه هرچیز  مطلع  است حرکت  می کند  زیرا  خداوند  متعال  مصلحت  همه  مخلوقات را بهتر از خودشان می داند  و شریعتش در همه جوانب زندگی، بهترین  و صحیح  ترین راهنماگر  می باشد.

پرودگارا  مسیر  هدایت  ما را به ما الهام  کن و ما را از گزند  نفس های مان  مصون بدار؛ پرودگارا  حق و حقیقت  را آنگونه  که  است به ما نشان  بده  و توفیق  پیروی  از آن را برای  ما عطاء  کن  و باطل  را آنگونه  است  به ما نشان  بده  و توفیق  اجتناب  از آن را برای  ما ارزانی  دار.

این را گفته  و از خداوند  متعال برای  خود و شما  طلب  آمرزش  دارم؛ شما نیز از او آمرزش  بطلبید  چرا که  بسیار  آمرزنده  و مهربان  است.

خطبه  دوم:

 حمد و سپاس  از آن الله، پرودگار  جهانیان  است؛ او را سپاس  می گویم و می ستایم  اما هر اندازه  که  ستایشش  کنم  نمی توانم  حق ستایش  او را به جا بیاوریم و گواهی می دهم  که الله تنها معبود  بر حق است و هیچ شریکی ندارد و محمد  بنده  و فرستاده  اوست؛ سلام و درود  خداوند  بر او و خاندانش  و اصحاب او و همه  کسانی که تا روز  قیامت به شایستگی  از راه و روش او  پیروی  می کنند  باد. اما  بعد:

ای مؤمنان تقوای خداوند را پیشه  کنید و به وعده هایش یقین داشته باشید و در عمل به شریعتش  استقامت بورزید زیرا آنکه به خداوند تمسک می جوید در حقیقت  به ذاتی پناه برده است که فرمانروايي همه چیز  به دست اوست؛ ذات والائی  که هر که  را بخواهد قدر و منزلت می بخشد و هر که بخواهد- به مقتضای  عدلش- خوار و ذلیل  می کند، و پادشاهی  و حکومت  را به هرکه  بخواهد  عطاء می کند  و از هر که بخواهد  می گیرد  زیرا  کلید  همه  امور  به دست  اوست و در مواقعی به اقتضای  حکمتش به ظالم مهلت  می دهد  و او را از قدرت  سلطه بهره  مند  می کند  تا در ظلم و گناهش  بیشتر  فرو  برود  و با عذاب  شدیدتری  مجازات گردد  اما  فرجام  نیک  از آن پرهیزکاران  است  و نتایج، نشان  دهنده  صحت  و  سقم شروع هر حرکتی را نشان می دهد لذا  هر آنکه  شروع  صحیحی  داشته  باشد  عاقبتش نیکو  خواهد  شد و هر آنکه  شروع  نادرستی  داشته  باشد- حتی  اگر در ابتدای  راه چیزهایی را کسب  کند- اما  در نهایت  عیوب و بطلان آن پدیدار خواهد شد  و همه  زیبایی  های  کاذبش  فرو  خواهد ریخت  و چیزی جز زشتی  و ناکامی برایش  باقی نخواهد  ماند.

سرمایه داری ای که در اقتصادهای امروز دنیا  شایع  شده اند بر پایه  چپاول  اموال  مردم  به ناحق  و بر مبنای  ظلم  و فریب و سایر موارد  نامشروع تشکیل  یافته  اند اما شریعت اسلام ، سیستم  اقتصادی  خود را بر پایه  تعالیم  خداوند حکیم و آگاه، بر مبنای  تحریم ربا، تحریم فریب و قمار، تحریم چپاول  اموال  مردم با انواع  مختلف و تحریم سایر راه های نامشروعی  که موجب  چپاول  اموال مردم می شود  تشریع و بنیانگزاری  نموده است بلکه  خداوند  متعال  ممنوعیت چپاول  اموال  مردم  را به همراه گناه  قتل، ذکر کرده و  پس  از آنکه  می فرماید: (وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ) یعنی: ( دارایی  های همدیگر  را در بین خودتا تان  به ناحق  نخورید)البقر/۱۸۸  از کشتن منع  می کند  زیرا خداوند  متعال  اموال و دارایی  ها را  بعنوان  نظم  و پایه  و اساس  زندگی  مردم  قرار  داده  است  که در نتیجه تلف  شدن اموال شان موجب نابسامانی  زندگی  آنها می گردد لذا بر ما واجب  است  تا شریعت  خداوند  را ارج  نهیم و در همه شرایط از زاویه شریعت خداوند  به مسائل  بنگریم  تا گرفتار فاجعه و مصیبت نگردیم  زیرا عمل به شریعت خداوند  متعال تنها راه  برون  رفت از مشکلات  و بحران  ها می باشد.

انسان مؤمن بایستی از این حادثه  عبرت  بگیرد؛ نه تنها در نظام اقتصادی بلکه  در همه  جوانب  زندگی اش باید از دید شریعت  به مسائل  زندگی نگاه کند  زیرا  اطاعت  از خداوند مایه  رستگاری و نافرمانی  از او موجب  ناکامی و زیانبار شدن  بنده  می گردد  و این ناکامی و زیان تنها منحصر به  روز  قیامت  نیست  بلکه نتایج ناگواری در دنیا از قبیل تیرگی قلب ها و انتشار  فساد در روی زمین  به بار می آورد همانطور که خداوند  میفرماید: (ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُواَ)يعني: ( به سبب گناهانی  که مردم مرتکب شده اند فساد در خشکی  و دریا آشکار شده است تا خداوند  مجازات برخی از گناهانی  که انجام می داده  اند را به آنها بچشاند)الروم/٤١

پرودگارا  هدایت و تقوی و پاکدامنی و راستی را از تو تقاضا داریم؛ پرودگارا سرزمین های مسلمین را در امان  بدار و حاکمان و مسئولان  مان را اصلاح  نما؛ پرودگارا  ما از گزند  نفس ها و گناهان  مان به تو پناه  می بریم و ما را از شر هر موجود  شرور  و گزنده ای مصون  بدار.

پرودگارا ما را در دنیا و آخرت مشمول  نیکی های خود بگردان و از عذاب دوزخ  مصون مان  بدار  و ما و برادران  مان را که در ایمان  از ما پیشی  گرفته  اند را بیامرز و در دل  های مان  نسبت  به کسانی که ایمان  آورده  اند هیچگونه کینه و دشمنی  قرار نده؛ بی تردید  تو بسیار  شفیق و مهربان  هستی.

پرودگارا بر محمد  و خاندان محمد درود  بفرست همانطور  که بر ابراهیم  و خاندان ابراهیم  درود  فرستاده ای که بی تردید ستوده  شده و بی نهایت باشکوه هستی.

شیخ  دکتر/ خالد بن عبدالله  المصلح

أثر الربا