السلام عليكم ورحمة الله وبركاته؛ جناب شیخ من جهت ادامه تحصیل در یکی از کشورهای اروپایی اقامت دارم و مدت تحصیل پنج سال به طول خواهد انجامید و همسر در یکی از دانشگاه های مختلط ثبت نام خواهد نمود؛ حال سؤال اینجاست که آیا او می تواند در طول این مدت نقاب خود را بردارد؟ حكم السفر لبلاد الكفر للدراسة: الإبتعاث

الحمدلله  رب  العالمين  و أصلي  و اسلم  علي  نبينا  محمد  و علي  آله  و أصحابه  اجمعین؛و عليكم السلام  و  رحمة  الله  و  بركاته؛ اما  بعد:

سفر به کشورهای  کفار به رعایت سه شرط  جایز  می باشد:

شرط نخست: انسان از ایمان  قوی  برخودار  باشد تا بتواند  در مقابل  شهوات خود را حفظ  کند؛

شرط دوم: دارای  علم و آگاهی  کافی  باشد تا بتواند  خود را از انواع مختلف شبهه  ها حفظ  کند  زیرا  برخی از شبهه ها اعتقادی هستند و ممکن است انسان  را از مسیر صحیح  منحرف کنند و برخی محسوس می باشند و ممکن است با مشاهده  پیشرفت و نظم  اجتماعی در آنجا  دچار  فتنه  شود.

شرط سوم: سفر او به کشورهای مذکور بایستی  به موجب  یک نیاز حقیقی  باشد و نیازها نسبت به مردم تفاوت  می کنند  و  در این خصوص یک قاعده ثابت برای همه مردم وجود ندارد.

به طور مثال: شخصی جهت ادامه تحصیل در یک رشته  معین به کشورهای مذکور می رود که آن رشته در کشورهای اسلامی هم موجود می باشد ولی مدرک  کشورهای مذکور قوی تر بوده  و کارآیی  آن بیشتر است و شخص می تواند از طریق آن به پست های بالاتر برسد و از فرصت های بهتر و بیشتری  بهره مند گردد  که این حالت بعنوان یک نیاز حقیقی تلقی  می گردد  لذا اگر انسان از علم و ایمان کافی برای مقابله  با شبهه ها و شهوات  برخوردار  باشد در این صورت به نظر من چنین نیازی  اجازه مسافرت به کشورهای مذکور  را به او می دهد.

بنابراین به همه افرادی  که به کشورهای  کفار سفر می کنند توصیه می کنم تا توشه کافی از علم و ایمان  برگیرند  تا با علم شان در مقابل شبهه  ها و با ایمان شان در مقابل شهوات ایستادگی کنند لذا مسافرت به کشورهای مذکور از روی نیاز مانعی ندارد اما به شرطیکه خودتان از نظر ایمانی و علمی آماده کنید زیرا  هنگامی که انسان برای سفرش توشه راه اعم از خوراک و نوشیدنی برمی دارد تا جسمش دچار ضعف نشود پس آیا معقول است به ضعف ایمان و دین و قلبش توجه  نکند؟ بلکه بایستی به جانب  دینی  و اعتقادی  اهمیت  بیشتری  بدهد؛

اما در خصوص پوشانیدن  چهره بانوان  باید گفت: که در این مورد هیچ تفاوتی  بین کشورهای  اسلامی  و غیر اسلامی وجود ندارد و اصل در مورد  بانوان  این است که بایستی  چهره های خود را در مقابل مردان  نامحرم  بپوشانند  اما اگر پوشانیدن  چهره  موجب  آسیب  رسیدن به خانم یا شوهرش  و یا خانواده  اش گردد در این حالت به  موجب  ضرورت  می تواند  چهره  اش  را باز کند  زیرا بنای  شریعت  اسلام  بر مبنای  فرمایش  خداوند متعال است که می فرماید: (فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ) يعني: (به اندازه  ای که در توان  دارید  از الله  بترسید ( و أوامر  و نواهی  أو رو اجرا  کنید)التغابن/١٦ بنابراین  اگر پوشانیدن  چهره  همسرتان برایش مقدور  باشد واجب  است تا چهره  اش را بپوشاند  اما نباید به خاطر ترس وهمی از ادای واجباتی  همچون  پوشیدن نقاب و امثال آن خودداری کرد ولی اگر بیم قطعی وجود داشته  باشد که پوشانیدن  چهره اش موجب آزار و اذیت وی و یا  آسیب رسیدن به او یا خانواده اش خواهد شد می تواند به اندازه  نیاز و شرایط تخفیف  دهد اما نباید از چهار چوب عمومی  مسلمانان  خارج گردد.

برداشتن نقاب برای بانوان در شرایط  ضروری جایز است و فقهای اسلام با وجود اختلافات فقهی شان تصریح کرده اند که برداشتن نقاب هنگام ضرورت  مانعی  ندارد؛

اما در مورد تحصیل در اماکن مختلط  باید بگویم  که بنده  ضرورت  یا نیازی  در این مسأله  نمی بینم  زیرا می شنوم  که برخی  از  بانوان می  بدون  آنکه  در دانشگاه ها و اماکن مختلط تحصیل  کنند  در دانشگاه های  دخترانه  موفق  به کسب  مدرک در رشته  های  تخصصی  مانند  زبان  و.. شده  اند  زیرا اختلاط  نوعی معاشرت و ارتباط  باغیر  است و بانوان به طبیعت  شان از  نوعی ضعف برخوردار  هستند  که البته  منظورم  همه  بانوان  نیست بلکه غالبا  اینگونه  اند از اینرو  بیم آن می رود  که ایشان تحت تاثیر  افرادی  که با آنها نشست و برخاست  دارد واقع  شود لذا  توصیه  می کنم: اگر نیازی  به تحصیل  در آن رشته  ندارد و محل تحصیل  هم مختلط  است از آن خودداری  نماید؛

برادر  شما:

شیخ  دکتر/ خالد بن عبدالله  المصلح  

١٤٣٤/٣/٥ هجري  قمري