السلام عليكم ورحمة الله وبركاته؛ جناب شيخ رسول الله صلى الله عليه وسلم می فرماید: ( ما من مسلم يغرس غرسا أو يزرع زرعا فيأكل منه طير أو انسان أو بهيمة الا كان له به صدقة) یعنی: ( هر گاه مسلمانی نهالی بکارد یا محصولی کشت کند و پرنده یا انسان یا چهارپایی از آن بخورد این کار برای( صاحب محصول) صدقه محسوب می شود) آیا انسان با استناد به این حدیث می تواند هنگام ورود به باغ مردم از محصولات آن بخورد؟
الأكل من بساتين الناس بغير إذنهم؛
الجواب
الحمدلله و صلي الله و سلم و بارك علي رسول الله و علي آله وصحبه.أما بعد:در پاسخ به پرسش شما از خداوند طلب توفیق کرده و می گوییم:
اگر باغ حصار نداشته باشد، انسان می تواند از محصولات آنجا بخورد اما به شرطی که چیزی از محصول را باخود نبرد زیرا در سنن ترمذي حدیث(١٢٨٧) از نافع، از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت شده است گفت: ( من دخل حائطا فيأكل و لايتخذ خبنة) یعنی: ( فردی که وارد باغی شد می تواند از محصول آن بخورد ولی گوشه لباسش را از آن پر نکند (یعنی: چیزی از محصول را با خود نبرد))و همچنین در سنن ابوداود حدیث (۱۷۱۰) و سنن نسائي حدیث (٤٩٥٨) از عمرو بن شعيب از پدرش از پدربزرگش روایت شده است گفت: از رسول الله صلى الله عليه وسلم در مورد- خوردن- محصولی که از درخت آویزان است سؤال شد و ایشان فرمود: (من أصاب بفيه من ذي حاجة، غير متخذ خبنة فلا شيء عليه، ومن خرج بشيء منه، فعليه غرامة مثله والعقوبة) یعنی: ( هر نیازمندی که از آن بخورد و با خود نبرد گناهی بر أو نیست و فردی که چیزی از آن را با خود ببرد بایستی معادل آن غرامت دهد و مجازات شود) و این دیدگاه مشهور در مذهب امام أحمد است.
اما جمهور اهل علم قائل بر اینند که تنها در صورت ضرورت می توان از محصول باغ های مذکور تناول کرد و بعد از خوردن بایستی معادل آن را به صاحب محصول پرداخت و دلیل شان عموم نصوصی است که بیانگر تحریم اموال مردم می باشد ولی اگر باغ دارای حصار باشد تنها با اجازه صاحب باغ می توان وارد آن شد. والله أعلم.
برادر شما:
شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله المصلح
١٤٢٧/٨/١٢ هجري قمري
