×
العربية english francais русский Deutsch فارسى اندونيسي اردو

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته.

الأعضاء الكرام ! اكتمل اليوم نصاب استقبال الفتاوى.

وغدا إن شاء الله تعالى في تمام السادسة صباحا يتم استقبال الفتاوى الجديدة.

ويمكنكم البحث في قسم الفتوى عما تريد الجواب عنه أو الاتصال المباشر

على الشيخ أ.د خالد المصلح على هذا الرقم 00966505147004

من الساعة العاشرة صباحا إلى الواحدة ظهرا 

بارك الله فيكم

إدارة موقع أ.د خالد المصلح

/ / عوامل نگرانی و خرسندی

مشاركة هذه الفقرة WhatsApp Messenger LinkedIn Facebook Twitter Pinterest AddThis

ای مؤمنان:خداوند متعال این دنیا را آفریده و آن  را بعنوان  سرای  امتحان قرار  داده و مخلوقات  خود را با انواع  و اقسام آزمایش  ها اعم از نعمت و فقر، رفاه و مشقت  مورد امتحان  قرار می دهد و همه  آنچه  که در پیش روی  بندگان  قرار می گیرد  ابتلائی  بیش  نیست زیرا  خداوند  می فرماید:  (لقد خلقنا الإنسان في كبد)يعني: ( بی تردید  ما انسان  را در داخل رنج  و زحمت آفریدیم) البلد/٤ و انسان با اندک تأملی در اوضاع  و  احوال مردم به حقیقت این مطلب می رسد و یقین پیدا می کند که طبیهت دنیا بر اساس تیرگی و سختی ها است: جبلت علي  كدر  و أنت تريدها***صفوا  من الاقذار و الاكدار يعني: طبیعت  دنیا  بر اساس تیرگی و تلخی آفریده  شده است در حالیکه شما آن را خالی از پلیدی ها و تیرگی ها می خواهید. و مكلف الأيام ضد  طباعها***متطلب  في الماء  جذوة  نار و کسیکه از روزهای- سال- توقعی بر خلاف  طبیعت  شان داشته  باشد همانند  فردی است که در میان  امواج  آب به دنبال پاره های آتش است. و مردم در برخورد با  مشکلات رفتارهای  متفاوتی از خود نشان می دهند  بگونه  ای که برخی  از آنها تسلیم مشکلات و اندوه  ها می شوند  و خود  را اسیر آنها  می کنند و برخی از آنها  رفتار  مناسب  و صحیحی در برخورد با این مشکلات از خود ارائه می دهند  که  این امر منجر به کاهش اثرات مخرب آنها در وی و نجات یافتن او  از پیامدهای وخیم آنها می گردد و او را به نوعی از سعادت  و کامیابی  می رساند. باوجود اینکه در عصر ما همه  امکانات رفاهی با تمام  انواع  در زندگی های مردم  سرازیر  شده  اند اما  شاخص اظطرابات  روحی  و  روانی  هر روز  رو  افزایش می گراید لذا  همه  کسانی که  به  دنبال آسایش  و خوشبختی  هستند  بایستی  به دنبال  اسباب حقیقی  آن باشند و به ظاهر  أمور  بسنده  نکنند  زیرا  چه بسا افرادی  که ظاهری  خوشبخت  دارند  اما  در پشت این منظره  زیبا  خرمنی از رنج  و مصیبت و نارضایت مندی نهفته است. ای مؤمنان؛ مؤثرترین عاملی  که می توان توسط آن به آرامش روحی و  روانی  رسید و سختی های زندگی دنیا را تحمل  نمود ایمان راستین و عمل  درست و شایسته  است زیرا  خداوند می فرماید: (من عمل صالحا من ذكر أو أنثىٰ وهو مؤمن فلنحيينه حياة طيبة ۖ ولنجزينهم أجرهم بأحسن ما كانوا يعملون)یعنی: ( هر مرد و زنی  که از روی ایمان  کار شایسته  ای انجام  بدهد  زندگی پاکیزه اى به او می بخشیم  و پاداش( کارهای شان را در آخرت ) بر اساس بهترین  عملکردشان  محاسبه  می کنیم) النحل/٩٧ بنابراین انسان  با برخورداری  از ایمان محکم  و انجام اعمال شایسته  می تواند تا میزان قابل توجهی از فشار  اندوه ها  و تیرگی های زندگی بکاهد زیرا  انسان مومن در نگرش رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم چنین تعریف شده است: (إن أصابته سراء شكر فكان خيرا له، وإن أصابته ضراء صبر فكان خيرا له)يعنى: ( اگر نعمتی  به او برسد ( و یا با پیشامد خوشایندی مواجه گردد) شکر می کند  که این برایش  از همه  چیز  بهتر  است و اگر مصیبتی  به او برسد صبر می کند  که این برایش  از همه  چیز  بهتر است)بنابراین مؤمنی  که هنگام  مصیبت صبر می ورزد  و هنگام بروز نعمت سپاسگزاری  می کند نسبت به همه همه فتنه ها در خیر و امان  است و با ناسپاسی و بی تابی کردن موجبات  نارضایتی  خداوند  را فراهم  نمی کند  زیرا  همه  چیز  را از تقدیر  الهی می بیند و خداوند  می فرماید: (إنا كل شيء خلقناه بقدر)يعنى: ( بی تردید ما همه  چیز  را به اندازه- و بر اساس علم و حکمت- آفریده  ایم) القمر/٤٩ اگر انسان  با این دیدگاه  به نعمت  ها و نقمت ها بنگرد  آیا دچار ناهنجاری و پریشانی  می گردد؟ هرگز؛ زیرا همه  پیشامد های زندگی مان  در چهارچوب علم و تقدیر و  حکمت  خداوند  اتفاق  می افتند: (والله غالب علىٰ أمره ولٰكن أكثر الناس لا يعلمون) یعنی: (و خداوند  بر کار خود چیره و مسلط  است اما بیشتر  مردم  نمی دانند) یوسف/۲۱ بنابراین  مؤمنی که به مصیبت  ها از دریچه  تقدیر وحکمت الهی  می نگرد و می داند  که خداوند در هر حالت خیرخواه  اوست قطعا  از مصیبت  ها به نفع  خود  بهره  برداری می کند و از تیرگی  ها نور برداشت می نماید  و اگر ثمره  مصیبت  ها تنها در زدوده  شدن گناهانش منحصر می شد همین  برای  شادی او هنگام  مواجهه  با مصیبت  کافی  می بود. ای مؤمنان:یکی از بزرگ ترین  عواملی  که انسان را هنگام رویارویی با مصیبت  ها یاری  می کند آمادگی داشتن  برای مقابله  با مشکلات  و مصیبت  ها است زیرا  اگر انسان  خود را برای رویارویی با مصیبت  ها آماده  نماید  و به این قناعت  برسد که قطعا  دنیا  همیشه  به کام  وی نخواهد  بود و بی تردید  دچار  گرفتاری  و ابتلا  خواهد شد در این صورت  هنگام  مواجهه  با بحران های مالی یا خانوادگی یا شغلی و یا جانی خود را نمی بازد و برعکس از  آنها  بعنوان فرصتی برای ارتقاء بهره  برداری  می کند اما اگر در همه امور  زندگی اش انتظار ایده آل ها را داشته باشد در این صورت  دچار بسیاری  از بحران ها و ناملایمتی ها خواهد گشت. ای مؤمنان:  از عواملی  که موجب  برطرف  شدن خستگی های روحی و نگرانی ها می شود، دست کشیدن  از خیال پردازی ها و آرزوپروری های  بی مورد  است زیرا  درصد  بسیاری  از اندوه ها و نگرانی  هایی  که در زندگی  مردم  جریان  دارند  به سبب خیال پردازی های بی اساسی  است که در خصوص آینده  مجهول  در خود می پرورانند  و این امر موجب می شود تا از رسیدگی و سامان بخشیدن  به وضعیت حال حاضر زندگی  خود و برنامه  ریزی  منطقی برای آینده  غافل  شوند و حال چنین اشخاصی  مانند  انسان  ترسویی  است که نمی تواند  یک گام  به جلو  بردارد  بلکه  در مکان  خود توقف  کرده  و از هر سمت و سویی منتظر  نزول  شر و مصیبت بر خودش  است و حال و آینده  خود را با دستان  خویش  ویران  می کند بدون  آنکه  خیری  فرا چنگ  خویش  آورد؛ خداوند  می فرماید: (فأولىٰ لهم (۲۰)طاعة وقول معروف(۲۱)) يعنى: ( پس اطاعت( از خداوند و پیامبرعلیه الصلاة  و  السلام) و گفتن سخن( شریعت پسند) برای آنها از همه  چیز  بهتر است)محمد/٢٠-٢١ بنابراین بهترین اقدام  در زمان  حال  برای  ما این است که نسبت  به اصلاح قلب و سامان دادن  به امور  دنیوی  مان تلاش  کنیم: ( فإذا عزم الأمر فلو صدقوا الله لكان خيرا لهم) یعنی: ( پس زمانی  که تصمیم  جدی گرفتند  اگر با خداوند  صادق  باشند  قطعا  برای شان بهتر خواهد بود)محمد/۲۱ بنابراین هرگز  خود را تسلیم  خیالات بی اساس نکنید  بلکه  اعتماد و توکل تان همواره  بر الله باشد زیرا  بزرگ ترین عامل  دست یابی  به اهداف و درامان  ماندن  از دلهره ها و گرانی ها این است که انسان  بر خداوند  متعال توکل  کند: (وعلى الله فتوكلوا إن كنتم مؤمنين) يعني: ( اگر مؤمن هستید پس تنها بر الله توکل کنید)المائدة/٢۳ ای مؤمنان: یکی  از عوامل مؤثر و  یاری گر انسان  در خصوص  مقابله با مشکلات و گرفتاری ها این است که مشکلات  را بیش از اندازه بزرگ جلوه  ندهد زیرا خود این امر عامل ایجاد  اضطراب و نگرانی می باشد و موجب از دست دادن  تمرکز برای یافتن راه حل  و غرق  شدن در مشکلات پی در پی می شود که در نتیجه نمی تواند از آنها بیرون بیاید. و از مواردی که می تواند انسان را در خروج از نگرانی ها و اضطرابات یاری  دهد به خاطر آوردن  وعده  الهی(إن مع العسر يسرا)يعنى: (بی تردید همراه - هر-سختی، آسانی  است)الشرح/٦ این احساس که بر پایه  وعده  الهی مى باشد دروازه  های امید را پیش روی انسان  باز می کند و او را بر صبر و شکیبایی ورزیدن  یاری  می دهد که در نتیجه با آن می تواند از  همه  موانع  و سختی ها گذر  کند زیرا انسان  تنها با صبر می تواند  موانع  را از میان  بردارد؛ رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم می فرماید: ( و ما أعطي  أحد  عطاء  خيرا  و أوسع  من الصبر) یعنی: (برای هیچ احدی، روزی و موهبتی  بهتر و گسترده  تر از صبر ارزانی  نشده است)صحیح بخاری  حدیث (١٣٧٦) و همچنین پرداختن زیاد به ذکر خداوند متعال، یکی از عوامل  مؤثر در  دست یابی  به سعادت و رفع غم  و  اندوه تلقی  می شود. خطبه  دوم:  سپاس و ستایش  سزاوار الله است که توسط قلم، -نوشتن- را آموخت و آنچه که انسان نمی دانست را به او یاد داد و سلام و درود می فرستم بر پیامبرمان محمد که با حقیقت و نسخه  هدایت بسوی بشریت فرستاده  شد و نیز درود خداوند  بر خاندان و اصحاب  پاک و بزرگوار رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  و سایر  بندگان پرهیزکارش باد. اما بعد: ای بندگان خدا؛ زمانی که در مورد علم و فضیلت علم و منزلت علماء صحبت می کنیم مدنظر ما تنها گروه  خاصی  از مردم  یا طیف  مشخصی  از جامعه نیست بلکه  همه  گروه های سنی و اقشار جامعه  اعم از کوچک و  بزرگ، و مرد و زن را مورد  خطاب  قرار می دهیم  زیرا  آموختن علم فقط منحصر به گروه ویژه  ای از مردم  نمی باشد و همگان  می توانند نسبت به آن اقدام نمایند به دلیل  آنکه  همه به آن نیازمند  هستند از اینرو همه ما اعم از بزرگ و کوچک و مرد و زن بایستی  نهایت تلاش خود را جهت آموختن علم  به کاربگیریم و مبادا  کهنسال بودن یک شخص  مانع از تحصیل و علم آموزی او گردد و او را از فراچنگ آوری فضیلت و مزیت در باقی  مانده عمر خویش محروم نماید  زیرا  دست یابی  به فضیلت و برتری در هر دوره  از عمر  مطلوب و مفید می باشد و اگر کهنسالی علم اندک هم بیاموزد  بهتر از آن است که یک کهنسال جاهل  و بی دانش باقی بماند؛ نقل شده است که عالمی شخص کهنسالی  را که علاقه  شدیدی  به  تحصیل  علوم  دینی  داشت  اما  به سبب سن بالایش از حضور در حلقه درس احساس شرمساری  می کرد را ملاقات نمود و به او گفت: آیا شرم شما  از این است که می خواهی در پایان  عمرت فردی بهتر و برتر از آغاز آن باشی؟ و کسیکه شرح زندگی اهل علم و بزرگان دین را مورد مطالعه  قرار بدهد مشاهده می نماید که برخی از علمای زبانزدی که آوازه شان آفاق  را پر کرده  و نام های شان در مجالس درس و کتاب های علم و مصادر سنت ذکر می شود در سنین  نسبت بالا شروع  به یادگیری  علم و دانش  نموده  اند و با این وجود به فضیلت  و  برتری  دست یافته و به خواسته های نائل آمده اند و تاثیرات  شگرفی را در زمان خویش  و پس از آن به جاگذاشته اند و راز این مساله این است که علم، یک فضل و لطف  الهی می باشد: (ذٰلك فضل الله يؤتيه من يشاء ۚ والله ذو الفضل العظيم)يعنى: ( این فضل و لطف خداوند  است که بر هر کسیکه  بخواهد  آن را ارزانی  می کند و خداوند دارای  فضل  و احسان بس بزرگی است)الحدید/۲۱ بنابراین کسب افتخارات  علمی و پیمودن مدارج والا فقط منحصر به اسباب  مادی اعم از حضور در حلقات درس و مطالعه  کتاب ها نمی باشد بلکه موضوع، بسیار فراتر  از  اين ها می باشد: فتلك مواهب الرحمن ليست  *** تحصل باجتهاد أو بكسب (موهبت ها و الطاف خداوند بسیار بخشایشگر فقط با تلاش کردن به دست نمی آیند  و تنها اکتسابی  نیستند) ولكن لا غنى عن بذل جهد *** بإخلاص وجد لا بلعب یعنی: (اما- فراچنگ آوردن این موهبت ها- بی نیاز از تلاش و كوشش هم نیست بلکه با اخلاص و جدیت حاصل می شوند  و نه با بازی کردن-و سستی نمودن-)مدارج  السالكين(٢/٥٠٨) بنابراین  همه آنهایی که  با اخلاص در مسیر طلب علم گام می نهند  بایستی علاوه  بر سعی و تلاش و اخلاص، دعاء را نیز توشه راه خویش  کنند  و با التماس و زاری  از خداوند  بخواهند  تا علم و دانشی سودمند نصیب  آنها کند چرا که خداوند  می فرماید: (ما يفتح الله للناس من رحمة فلا ممسك لها ۖ وما يمسك فلا مرسل له من بعده ۚ وهو العزيز الحكيم) يعنى: (  خداوند هر رحمتی را برای مردم بگشاید هیچ احدی نمی تواند از آن جلوگیری  کند  و آنچه  را که باز دارد هیچ احدی  جز او نمی تواند  آن را گسیل وروان دارد و او بسیار  غالب و حکیم است) الفاطر/۲ ای مؤمنان؛ انسان مسلمان در ترک قسمتی از علوم شرعی که مایه استواری وقوام دینش  است معذور  نمی باشد و این قاعده  در مورد عقاید  و  احکام یکسان است و اصولی  که بایستی بنده  نسبت  به  یادگیری آنها اهتمام  بورزد  در حدیث مفصل موسوم به " حدیث جبریل" وارد شده است که طی آن جبریل علیه الصلاة و السلام در قالب یک شخص مسافر پرسش هایی در خصوص  اسلام  و  ایمان  و احسان  و نشانه  های قیامت  از رسول  الله  صلي  الله  عليه  وسلم  می پرسد  و ایشان در پایان  حدیث می فرماید: ( هذا  جبريل  أتاكم  يعلمكم  دينكم) یعنی: ( او جبریل  بود که نزد شما  آمد تا دین تان  را به شما بیاموزد)صحیح مسلم کتاب الایمان حدیث (۹) از ابوهریره رضی  الله  عنه. ای مؤمنان؛ در عصری هستیم که همه امکانات یادگیری  علم و ابزار  تحصیل  اعم از حلقات درس، سخنرانی ها، نوارهای درسی صوتی و تصویری  و کتاب های دینی فراهم هستند و دست یابی  به آنها بسیار آسان گشته است؛ آیا باوجود  امکانات مذکور در راستای رسانیدن علوم شرعی به آحاد مردم  عذری پذیرفته می شود؟ و یا توجیهی  برای شیوع  جهل در بین امت  می توان داشت؟ طبیعتا  خیر؛ لذا عامل اصلی بحران های عقیدتی و اخلاقی در امت، روی گردانی از حقیقت و عدم رغبت  به انجام کارهای شایسته و قانع  گشتن به جهالت  می باشد؛ و لا حول و لاقوة  إلا بالله؛ بنابراین کسیکه  در چنین وضعیتی بسر  می برد بیم آن است که مزه  رستگاری  را نچشد و اصلاح  نگردد زیرا طبق فرمایش رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  کسیکه  از آموختن روی گردانی کند خداوند هم از او رویگردان می شود؛ و کسیکه علم را ترک کند و به آن پشت نماید گمراهی اش محقق و  هدایتش  بعید  است و او همان پنجمین شخص تیره  بخت  مذکور در سخن  ابوالدرداء رضی  الله  عنه است که فرمود: (اغد عالما أو متعلما أو مستمعا أو محبا ولا تكن الخامس فتهلك)یعنی: ( صبح خویش را در حالی آغاز کن که یا آموزنده ای یا یادگیرنده ای یا شنونده ای و یا راغب آموزش هستی؛ مبادا  پنجمین آنها باشی که در این صورت تیره  بخت می گردی) المدخل بیهقی (۳۸۱) صفحه (٢٦٩) و الفسوي (٣/٣٨٩) و مراجعه  کنید به" جامع  بيان  العلم  و  فضله"(١/٧١) و امام  ابن القيم  رحمه  الله می فرماید:  والجهل داء قاتل وشفاؤه *** أمران في التركيب متفقان "جهل یک بیماری  کشنده  است که شفای آن در دو چیز مکمل  هم می باشد"  نص من القرآن أو من سنة*** وطبيب ذاك العالم الربان " دلیلی از قرآن یا - حدیثی از- سنت  و پزشک معالج  آن یک عالم ربانی ( عالم و عامل به نصوص) می باشد)متن القصيدة  النونية صفحه (٢٦٥) از خداوند متعال مسئلت  دارم تا توفیق کسب علم و  دانش سودمند و پایدار را به ما و شما ارزانی دارد و همه ما را مشمول الطاف بی کران  خود کند. شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله  المصلح أسباب القلق و الفرح

المشاهدات:1414
- Aa +

ای مؤمنان:خداوند متعال این دنیا را آفریده و آن  را بعنوان  سرای  امتحان قرار  داده و مخلوقات  خود را با انواع  و اقسام آزمایش  ها اعم از نعمت و فقر، رفاه و مشقت  مورد امتحان  قرار می دهد و همه  آنچه  که در پیش روی  بندگان  قرار می گیرد  ابتلائی  بیش  نیست زیرا  خداوند  می فرماید:  (لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ)يعني: ( بی تردید  ما انسان  را در داخل رنج  و زحمت آفریدیم) البلد/٤

و انسان با اندک تأملی در اوضاع  و  احوال مردم به حقیقت این مطلب می رسد و یقین پیدا می کند که طبیهت دنیا بر اساس تیرگی و سختی ها است:

جبلت علي  كدر  و أنت تريدها***صفوا  من الاقذار و الاكدار

يعني: طبیعت  دنیا  بر اساس تیرگی و تلخی آفریده  شده است در حالیکه شما آن را خالی از پلیدی ها و تیرگی ها می خواهید.

و مكلف الأيام ضد  طباعها***متطلب  في الماء  جذوة  نار

و کسیکه از روزهای- سال- توقعی بر خلاف  طبیعت  شان داشته  باشد همانند  فردی است که در میان  امواج  آب به دنبال پاره های آتش است.

و مردم در برخورد با  مشکلات رفتارهای  متفاوتی از خود نشان می دهند  بگونه  ای که برخی  از آنها تسلیم مشکلات و اندوه  ها می شوند  و خود  را اسیر آنها  می کنند و برخی از آنها  رفتار  مناسب  و صحیحی در برخورد با این مشکلات از خود ارائه می دهند  که  این امر منجر به کاهش اثرات مخرب آنها در وی و نجات یافتن او  از پیامدهای وخیم آنها می گردد و او را به نوعی از سعادت  و کامیابی  می رساند.

باوجود اینکه در عصر ما همه  امکانات رفاهی با تمام  انواع  در زندگی های مردم  سرازیر  شده  اند اما  شاخص اظطرابات  روحی  و  روانی  هر روز  رو  افزایش می گراید لذا  همه  کسانی که  به  دنبال آسایش  و خوشبختی  هستند  بایستی  به دنبال  اسباب حقیقی  آن باشند و به ظاهر  أمور  بسنده  نکنند  زیرا  چه بسا افرادی  که ظاهری  خوشبخت  دارند  اما  در پشت این منظره  زیبا  خرمنی از رنج  و مصیبت و نارضایت مندی نهفته است.

ای مؤمنان؛ مؤثرترین عاملی  که می توان توسط آن به آرامش روحی و  روانی  رسید و سختی های زندگی دنیا را تحمل  نمود ایمان راستین و عمل  درست و شایسته  است زیرا  خداوند می فرماید: (مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ۖ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ)یعنی: ( هر مرد و زنی  که از روی ایمان  کار شایسته  ای انجام  بدهد  زندگی پاکیزه اى به او می بخشیم  و پاداش( کارهای شان را در آخرت ) بر اساس بهترین  عملکردشان  محاسبه  می کنیم) النحل/٩٧ بنابراین انسان  با برخورداری  از ایمان محکم  و انجام اعمال شایسته  می تواند تا میزان قابل توجهی از فشار  اندوه ها  و تیرگی های زندگی بکاهد زیرا  انسان مومن در نگرش رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم چنین تعریف شده است: (إن أصابته سراء شكر فكان خيراً له، وإن أصابته ضراء صبر فكان خيراً له)يعنى: ( اگر نعمتی  به او برسد ( و یا با پیشامد خوشایندی مواجه گردد) شکر می کند  که این برایش  از همه  چیز  بهتر  است و اگر مصیبتی  به او برسد صبر می کند  که این برایش  از همه  چیز  بهتر است)بنابراین مؤمنی  که هنگام  مصیبت صبر می ورزد  و هنگام بروز نعمت سپاسگزاری  می کند نسبت به همه همه فتنه ها در خیر و امان  است و با ناسپاسی و بی تابی کردن موجبات  نارضایتی  خداوند  را فراهم  نمی کند  زیرا  همه  چیز  را از تقدیر  الهی می بیند و خداوند  می فرماید: (إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ)يعنى: ( بی تردید ما همه  چیز  را به اندازه- و بر اساس علم و حکمت- آفریده  ایم) القمر/٤٩ اگر انسان  با این دیدگاه  به نعمت  ها و نقمت ها بنگرد  آیا دچار ناهنجاری و پریشانی  می گردد؟ هرگز؛ زیرا همه  پیشامد های زندگی مان  در چهارچوب علم و تقدیر و  حکمت  خداوند  اتفاق  می افتند: (وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰ أَمْرِهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ) یعنی: (و خداوند  بر کار خود چیره و مسلط  است اما بیشتر  مردم  نمی دانند) یوسف/۲۱

بنابراین  مؤمنی که به مصیبت  ها از دریچه  تقدیر وحکمت الهی  می نگرد و می داند  که خداوند در هر حالت خیرخواه  اوست قطعا  از مصیبت  ها به نفع  خود  بهره  برداری می کند و از تیرگی  ها نور برداشت می نماید  و اگر ثمره  مصیبت  ها تنها در زدوده  شدن گناهانش منحصر می شد همین  برای  شادی او هنگام  مواجهه  با مصیبت  کافی  می بود.

ای مؤمنان:یکی از بزرگ ترین  عواملی  که انسان را هنگام رویارویی با مصیبت  ها یاری  می کند آمادگی داشتن  برای مقابله  با مشکلات  و مصیبت  ها است زیرا  اگر انسان  خود را برای رویارویی با مصیبت  ها آماده  نماید  و به این قناعت  برسد که قطعا  دنیا  همیشه  به کام  وی نخواهد  بود و بی تردید  دچار  گرفتاری  و ابتلا  خواهد شد در این صورت  هنگام  مواجهه  با بحران های مالی یا خانوادگی یا شغلی و یا جانی خود را نمی بازد و برعکس از  آنها  بعنوان فرصتی برای ارتقاء بهره  برداری  می کند اما اگر در همه امور  زندگی اش انتظار ایده آل ها را داشته باشد در این صورت  دچار بسیاری  از بحران ها و ناملایمتی ها خواهد گشت.

ای مؤمنان:

 از عواملی  که موجب  برطرف  شدن خستگی های روحی و نگرانی ها می شود، دست کشیدن  از خیال پردازی ها و آرزوپروری های  بی مورد  است زیرا  درصد  بسیاری  از اندوه ها و نگرانی  هایی  که در زندگی  مردم  جریان  دارند  به سبب خیال پردازی های بی اساسی  است که در خصوص آینده  مجهول  در خود می پرورانند  و این امر موجب می شود تا از رسیدگی و سامان بخشیدن  به وضعیت حال حاضر زندگی  خود و برنامه  ریزی  منطقی برای آینده  غافل  شوند و حال چنین اشخاصی  مانند  انسان  ترسویی  است که نمی تواند  یک گام  به جلو  بردارد  بلکه  در مکان  خود توقف  کرده  و از هر سمت و سویی منتظر  نزول  شر و مصیبت بر خودش  است و حال و آینده  خود را با دستان  خویش  ویران  می کند بدون  آنکه  خیری  فرا چنگ  خویش  آورد؛ خداوند  می فرماید: (فَأَوْلَىٰ لَهُمْ (۲۰)طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَعْرُوفٌ(۲۱)) يعنى: ( پس اطاعت( از خداوند و پیامبرعلیه الصلاة  و  السلام) و گفتن سخن( شریعت پسند) برای آنها از همه  چیز  بهتر است)محمد/٢٠-٢١ بنابراین بهترین اقدام  در زمان  حال  برای  ما این است که نسبت  به اصلاح قلب و سامان دادن  به امور  دنیوی  مان تلاش  کنیم: ( فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ) یعنی: ( پس زمانی  که تصمیم  جدی گرفتند  اگر با خداوند  صادق  باشند  قطعا  برای شان بهتر خواهد بود)محمد/۲۱

بنابراین هرگز  خود را تسلیم  خیالات بی اساس نکنید  بلکه  اعتماد و توکل تان همواره  بر الله باشد زیرا  بزرگ ترین عامل  دست یابی  به اهداف و درامان  ماندن  از دلهره ها و گرانی ها این است که انسان  بر خداوند  متعال توکل  کند: (وَعَلَى اللّهِ فَتَوَكَّلُواْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ) يعني: ( اگر مؤمن هستید پس تنها بر الله توکل کنید)المائدة/٢۳

ای مؤمنان:

یکی  از عوامل مؤثر و  یاری گر انسان  در خصوص  مقابله با مشکلات و گرفتاری ها این است که مشکلات  را بیش از اندازه بزرگ جلوه  ندهد زیرا خود این امر عامل ایجاد  اضطراب و نگرانی می باشد و موجب از دست دادن  تمرکز برای یافتن راه حل  و غرق  شدن در مشکلات پی در پی می شود که در نتیجه نمی تواند از آنها بیرون بیاید.

و از مواردی که می تواند انسان را در خروج از نگرانی ها و اضطرابات یاری  دهد به خاطر آوردن  وعده  الهی(إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا)يعنى: (بی تردید همراه - هر-سختی، آسانی  است)الشرح/٦ این احساس که بر پایه  وعده  الهی مى باشد دروازه  های امید را پیش روی انسان  باز می کند و او را بر صبر و شکیبایی ورزیدن  یاری  می دهد که در نتیجه با آن می تواند از  همه  موانع  و سختی ها گذر  کند زیرا انسان  تنها با صبر می تواند  موانع  را از میان  بردارد؛ رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم می فرماید: ( و ما أعطي  أحد  عطاء  خيراً  و أوسع  من الصبر) یعنی: (برای هیچ احدی، روزی و موهبتی  بهتر و گسترده  تر از صبر ارزانی  نشده است)صحیح بخاری  حدیث (١٣٧٦)

و همچنین پرداختن زیاد به ذکر خداوند متعال، یکی از عوامل  مؤثر در  دست یابی  به سعادت و رفع غم  و  اندوه تلقی  می شود.

خطبه  دوم: 

سپاس و ستایش  سزاوار الله است که توسط قلم، -نوشتن- را آموخت و آنچه که انسان نمی دانست را به او یاد داد و سلام و درود می فرستم بر پیامبرمان محمد که با حقیقت و نسخه  هدایت بسوی بشریت فرستاده  شد و نیز درود خداوند  بر خاندان و اصحاب  پاک و بزرگوار رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  و سایر  بندگان پرهیزکارش باد.

اما بعد:

ای بندگان خدا؛ زمانی که در مورد علم و فضیلت علم و منزلت علماء صحبت می کنیم مدنظر ما تنها گروه  خاصی  از مردم  یا طیف  مشخصی  از جامعه نیست بلکه  همه  گروه های سنی و اقشار جامعه  اعم از کوچک و  بزرگ، و مرد و زن را مورد  خطاب  قرار می دهیم  زیرا  آموختن علم فقط منحصر به گروه ویژه  ای از مردم  نمی باشد و همگان  می توانند نسبت به آن اقدام نمایند به دلیل  آنکه  همه به آن نیازمند  هستند از اینرو همه ما اعم از بزرگ و کوچک و مرد و زن بایستی  نهایت تلاش خود را جهت آموختن علم  به کاربگیریم و مبادا  کهنسال بودن یک شخص  مانع از تحصیل و علم آموزی او گردد و او را از فراچنگ آوری فضیلت و مزیت در باقی  مانده عمر خویش محروم نماید  زیرا  دست یابی  به فضیلت و برتری در هر دوره  از عمر  مطلوب و مفید می باشد و اگر کهنسالی علم اندک هم بیاموزد  بهتر از آن است که یک کهنسال جاهل  و بی دانش باقی بماند؛ نقل شده است که عالمی شخص کهنسالی  را که علاقه  شدیدی  به  تحصیل  علوم  دینی  داشت  اما  به سبب سن بالایش از حضور در حلقه درس احساس شرمساری  می کرد را ملاقات نمود و به او گفت: آیا شرم شما  از این است که می خواهی در پایان  عمرت فردی بهتر و برتر از آغاز آن باشی؟

و کسیکه شرح زندگی اهل علم و بزرگان دین را مورد مطالعه  قرار بدهد مشاهده می نماید که برخی از علمای زبانزدی که آوازه شان آفاق  را پر کرده  و نام های شان در مجالس درس و کتاب های علم و مصادر سنت ذکر می شود در سنین  نسبت بالا شروع  به یادگیری  علم و دانش  نموده  اند و با این وجود به فضیلت  و  برتری  دست یافته و به خواسته های نائل آمده اند و تاثیرات  شگرفی را در زمان خویش  و پس از آن به جاگذاشته اند و راز این مساله این است که علم، یک فضل و لطف  الهی می باشد: (ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ)يعنى: ( این فضل و لطف خداوند  است که بر هر کسیکه  بخواهد  آن را ارزانی  می کند و خداوند دارای  فضل  و احسان بس بزرگی است)الحدید/۲۱ بنابراین کسب افتخارات  علمی و پیمودن مدارج والا فقط منحصر به اسباب  مادی اعم از حضور در حلقات درس و مطالعه  کتاب ها نمی باشد بلکه موضوع، بسیار فراتر  از  اين ها می باشد:

فتلك مواهبُ الرحمنِ ليستْ  *** تحصُلُ باجتهادٍ أو بكسبٍ

(موهبت ها و الطاف خداوند بسیار بخشایشگر فقط با تلاش کردن به دست نمی آیند  و تنها اکتسابی  نیستند)

ولكن لا غنى عن بذلِ جهـدٍ *** بإخلاصٍ وجدٍّ لا بلِعبٍ

یعنی: (اما- فراچنگ آوردن این موهبت ها- بی نیاز از تلاش و كوشش هم نیست بلکه با اخلاص و جدیت حاصل می شوند  و نه با بازی کردن-و سستی نمودن-)مدارج  السالكين(٢/٥٠٨)

بنابراین  همه آنهایی که  با اخلاص در مسیر طلب علم گام می نهند  بایستی علاوه  بر سعی و تلاش و اخلاص، دعاء را نیز توشه راه خویش  کنند  و با التماس و زاری  از خداوند  بخواهند  تا علم و دانشی سودمند نصیب  آنها کند چرا که خداوند  می فرماید: (مَا يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلَا مُمْسِكَ لَهَا ۖ وَمَا يُمْسِكْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ) يعنى: (  خداوند هر رحمتی را برای مردم بگشاید هیچ احدی نمی تواند از آن جلوگیری  کند  و آنچه  را که باز دارد هیچ احدی  جز او نمی تواند  آن را گسیل وروان دارد و او بسیار  غالب و حکیم است) الفاطر/۲

ای مؤمنان؛ انسان مسلمان در ترک قسمتی از علوم شرعی که مایه استواری وقوام دینش  است معذور  نمی باشد و این قاعده  در مورد عقاید  و  احکام یکسان است و اصولی  که بایستی بنده  نسبت  به  یادگیری آنها اهتمام  بورزد  در حدیث مفصل موسوم به " حدیث جبریل" وارد شده است که طی آن جبریل علیه الصلاة و السلام در قالب یک شخص مسافر پرسش هایی در خصوص  اسلام  و  ایمان  و احسان  و نشانه  های قیامت  از رسول  الله  صلي  الله  عليه  وسلم  می پرسد  و ایشان در پایان  حدیث می فرماید: ( هذا  جبريل  أتاكم  يعلمكم  دينكم) یعنی: ( او جبریل  بود که نزد شما  آمد تا دین تان  را به شما بیاموزد)صحیح مسلم کتاب الایمان حدیث (۹) از ابوهریره رضی  الله  عنه.

ای مؤمنان؛ در عصری هستیم که همه امکانات یادگیری  علم و ابزار  تحصیل  اعم از حلقات درس، سخنرانی ها، نوارهای درسی صوتی و تصویری  و کتاب های دینی فراهم هستند و دست یابی  به آنها بسیار آسان گشته است؛ آیا باوجود  امکانات مذکور در راستای رسانیدن علوم شرعی به آحاد مردم  عذری پذیرفته می شود؟ و یا توجیهی  برای شیوع  جهل در بین امت  می توان داشت؟ طبیعتا  خیر؛ لذا عامل اصلی بحران های عقیدتی و اخلاقی در امت، روی گردانی از حقیقت و عدم رغبت  به انجام کارهای شایسته و قانع  گشتن به جهالت  می باشد؛ و لا حول و لاقوة  إلا بالله؛

بنابراین کسیکه  در چنین وضعیتی بسر  می برد بیم آن است که مزه  رستگاری  را نچشد و اصلاح  نگردد زیرا طبق فرمایش رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  کسیکه  از آموختن روی گردانی کند خداوند هم از او رویگردان می شود؛ و کسیکه علم را ترک کند و به آن پشت نماید گمراهی اش محقق و  هدایتش  بعید  است و او همان پنجمین شخص تیره  بخت  مذکور در سخن  ابوالدرداء رضی  الله  عنه است که فرمود: (اغد عالماً أو متعلماً أو مستمعاً أو محباً ولا تكن الخامس فتهلِك)یعنی: ( صبح خویش را در حالی آغاز کن که یا آموزنده ای یا یادگیرنده ای یا شنونده ای و یا راغب آموزش هستی؛ مبادا  پنجمین آنها باشی که در این صورت تیره  بخت می گردی) المدخل بیهقی (۳۸۱) صفحه (٢٦٩) و الفسوي (٣/٣٨٩) و مراجعه  کنید به" جامع  بيان  العلم  و  فضله"(١/٧١)

و امام  ابن القيم  رحمه  الله می فرماید: 

والجهل داء قاتل وشـفاؤه *** أمران في التركيب متفقان

"جهل یک بیماری  کشنده  است که شفای آن در دو چیز مکمل  هم می باشد"

 نص من القرآن أو من سنة*** وطبيب ذاك العالم الربانِ

" دلیلی از قرآن یا - حدیثی از- سنت  و پزشک معالج  آن یک عالم ربانی ( عالم و عامل به نصوص) می باشد)متن القصيدة  النونية صفحه (٢٦٥)

از خداوند متعال مسئلت  دارم تا توفیق کسب علم و  دانش سودمند و پایدار را به ما و شما ارزانی دارد و همه ما را مشمول الطاف بی کران  خود کند.

شیخ دکتر/ خالد بن عبدالله  المصلح

أسباب القلق و الفرح

المادة السابقة
المادة التالية

الاكثر مشاهدة

1. خطبة : أهمية الدعاء ( عدد المشاهدات83155 )
3. خطبة: التقوى ( عدد المشاهدات78219 )
4. خطبة: حسن الخلق ( عدد المشاهدات72541 )
6. خطبة: بمناسبة تأخر نزول المطر ( عدد المشاهدات60683 )
7. خطبة: آفات اللسان - الغيبة ( عدد المشاهدات55029 )
9. خطبة: صلاح القلوب ( عدد المشاهدات52239 )
12. خطبة:بر الوالدين ( عدد المشاهدات49433 )
13. فما ظنكم برب العالمين ( عدد المشاهدات47969 )
14. خطبة: حق الجار ( عدد المشاهدات44826 )
15. خطبة : الإسراف والتبذير ( عدد المشاهدات44134 )

التعليقات


×

هل ترغب فعلا بحذف المواد التي تمت زيارتها ؟؟

نعم؛ حذف