الحمدلله و صلي  الله  و سلم  و بارك  علي  رسول  الله  و علي  آله  وصحبه.

أما  بعد:

با طلب  توفیق  از خداوند  به  پرسش  شما  پاسخ  داده  و  می گوییم:

مسح  کشیدن  بر موهای سر  در غسل  جنابت  کفایت  نمی کند  حتی  اگر به علت سختی  و  مشقت باشد:

لو لا المشقة  ساد  الناس  كلهم......الجود  بفقر  و الإقدام  قتال

اگر  سختی  ها و مشکلات  نمی بودند  همه  مردم  به سروری  و بزرگی  می رسیدند....اما  فراموش  نکن  که  سخاوت  انسان  را فقیر  میکند  و شجاعت  به  خرج  دادن  به  میدان  جنگ  چه  بسا  منجر  به  کشته  شدن  گردد.(هر موفقیتی  در گرو  سختی  ها و مشکلات  است)

و هنگامی  که  ام  سلمه  رضی  الله  عنها  از رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  سؤال  کرد: (إني  أشد  ظفر  راسي  أفأنقضه  للجنابة) يعني: (من موهای  خود را می بافم  آیا آنها را برای  غسل  جنابت  بازکنم؟)و در روایت  دیگری  آمده  است: (آیا برای  غسل  حیض  باز کنم؟) رسول  الله  صلى  الله  عليه  وسلم  فرمود: ( لا إنما  يكفيك  أن تحثي  عليه  ثلاث  حثيات) يعني: (نخیر  فقط  کافی  است  سه  بار بر  سر  خود  آب  بریزی)صحیح  مسلم.بنابراین  مسح، به  معنی  کلمه (حثو: ریختن  و جاری  کردن  آب ) نیست  لذا باید  بر سرخود  آب  بریزی و بر آن جاري كني اما در  غسل  جنابت تخلیل موی سر (داخل  کردن  انگشتان  به درون  موهای  سر  جهت  رساندن  آب  به عمق آنها) لازم  نیست  زیرا  رسول  الله  صلی  الله  عليه  وسلم  أم  سلمه رضی  الله  عنها را  دستور  به بازکردن  موهای  بافته  شده اش  نداد  لذا آب را بر سر خود  بریز  و جاری  کن  اما  اگر  تنها به  مسح اکتفا  کردی  در این  صورت  یکی  از واجبات  غسل را ترک  نموده ای  و در واقع  غسل  نکرده  ای  و این  یک  مساله  بسیار  مهم  است  زیرا غسل کلید ورود به نماز است و خداوند  می فرماید: (وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا) يعنى: (و اگر جنب   بودید- خود را به  کامل  ترین وجه- پاک  کنید (غسل  جنابت  کنید))المائده/۶ تا از اینرو  پاداش  نماز را کسب  کرده  و به  تکلیف  خود  در  قبال  آن  عمل  کرده  باشید.بنابراین به  خواهرم  توصیه  می کنم  تا  در موضوع غسل  کوتاهی  نورزد و متوجه  باشد  که  مسح  کردن  کفایت نمی کند  بلکه  باید  آب  را بر سرش  بریزد  و بر آن جاری  نماید.

شیخ  دکتر/خالد  المصلح